Kooperatif Dış Denetimi Nedir?

Kooperatif dış denetimi ve süreçleri hakkında detaylı bilgiler

Kooperatif Dış Denetimi

Kooperatif Dış Denetimi; 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ve "Kooperatif ve Üst Kuruluşlarının Denetimine Dair Yönetmelik" kapsamında, kooperatiflerin finansal tablolarının, mevzuata uygunluğu ve doğruluğu hususunda, denetim tekniklerinin uygulanarak defter, kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesi ve değerlendirilerek rapora bağlanması işlemidir.

Dış denetim, kooperatiflerin mali durumunun şeffaf ve güvenilir bir şekilde ortaya konulması, ortakların ve üçüncü kişilerin kooperatif hakkında doğru bilgiye ulaşması için yapılan bağımsız bir denetim faaliyetidir.

ÖNEMLİ UYARI: Kooperatiflerin dış denetime tabi oldukları halde söz konusu denetimi yaptırmamaları durumunda; finansal tabloları (Bilanço-Gelir Gider Farkı tablosu), yönetim kurulu yıllık faaliyet raporları ve ibra konularında alınan genel kurul kararları geçersiz olmaktadır. Bu durum, kooperatifler açısından hukuki ve mali açıdan telafisi çok zor sonuçlar doğurabilecektir.

Hizmetimiz

Edirne'de kooperatif dış denetim işlemlerinizde profesyonel danışmanlık hizmeti veriyoruz. Kooperatif dış denetim sürecinin tüm aşamalarında yanınızdayız: dış denetçi seçimi, denetim sürecinin planlanması, finansal tabloların denetimi, denetim raporunun hazırlanması ve genel kurula sunulması. Deneyimli ekibimiz, kooperatifinizin mevzuata uygun şekilde denetlenmesi için gerekli tüm adımları profesyonelce yürütür. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu standartlarına uygun olarak denetim hizmeti sunuyoruz.

Hangi Kooperatifler Dış Denetime Tabidir?

Dış denetim yaptırmak zorunda olan kooperatifler

Dış Denetime Tabi Kooperatifler

Aşağıdaki şartlardan birini sağlayan faal kooperatifler dış denetime tabidir:

Tarım satış, tarım kredi, esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet, pancar ekicileri kooperatifleri - Faaliyet konusuna bakılmaksızın tüm bu kooperatifler dış denetime tabidir.
Yapı ruhsatı alınmış ve ortak sayısı 100 veya daha fazla olan yapı kooperatifleri - Dış denetçi seçmek zorundadırlar.
Yapı ruhsatı alınmış ve ortak sayısı 100 veya daha fazla olan turizm geliştirme kooperatifleri - Dış denetçi seçmek zorundadırlar.
Yapı ruhsatı alınmış ve ortak sayısı 100 veya daha fazla olan gayrimenkul işletme kooperatifleri - Dış denetçi seçmek zorundadırlar.
Faaliyet konusuna bakılmaksızın 30 milyon Türk lirası ve üstü net satış hasılatı olan kooperatifler - Art arda iki hesap döneminde bu şartı sağlamaları durumunda, müteakip hesap döneminden itibaren dış denetime tabidir.
Faaliyet konusuna bakılmaksızın 2.000 ve daha fazla ortağı bulunan kooperatifler - Dış denetime tabidir.

Önemli Not: Kooperatiflerin yıllık net satış hasılatının hesaplanmasında varsa bağlı ortaklıkların ve iştiraklerin yıllık net satış hasılatı da dikkate alınır. Ayrıca, kanuni yükümlülükleri nedeniyle 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu kapsamında bağımsız denetim yaptıran kooperatifler, bu Yönetmelik uyarınca yaptırmaları gereken dış denetimden muaftır.

Kooperatif Dış Denetim Süreci

Dış denetim sürecinin aşamaları

1

Dış Denetçi Seçimi

Genel kurul tarafından dış denetçi seçilir ve ticaret siciline tescil ettirilir

2

Denetim Planlaması

Dış denetçi kooperatifi tanımak için faaliyetler hakkında bilgi toplayarak denetim planını hazırlar

3

Denetim Çalışmaları

Finansal tablolar, defterler, belgeler ve kayıtlar denetim teknikleri kullanılarak incelenir

4

Denetim Raporu Hazırlama

Hesap döneminin sonundan itibaren en geç üç ay içerisinde denetim raporu hazırlanır

5

Genel Kurula Sunum

Denetim raporu genel kurul toplantısından en az 15 gün önce ortakların incelemesine sunulur

Süreçteki Önemli Noktalar

Dış Denetçi Seçimi: Dış denetçi, genel kurul tarafından seçilir ve ticaret siciline tescil ettirilir. Aynı dış denetçi bir kooperatifte en fazla 4 hesap dönemi görev yapabilir.
Denetim Raporu: Denetim raporu, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan standartlara göre düzenlenir.
Rapor Süresi: Denetim raporu, hesap döneminin sonundan itibaren en geç üç ay içerisinde hazırlanarak genel kurula sunulmak üzere yönetim kuruluna teslim edilir.
KOOPBİS Yükleme: Denetim raporu, kooperatif merkezinde ortakların tetkiki için bulundurulur ve KOOPBİS (Kooperatif Bilgi Sistemi)'e yüklenir.
Profesyonel Destek: Tüm süreçlerin profesyonel dış denetçiler tarafından yürütülmesi tavsiye edilir.

Dış Denetçi Nitelikleri

Dış denetim yapabilecek kişi ve kuruluşlar

Dış Denetim Yapabilecekler

Dış denetime tabi kooperatiflerin dış denetimi aşağıdakiler tarafından yapılabilir:

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetçiler
3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa tabi meslek mensupları (SMMM veya YMM)
İlgili Bakanlıkça dış denetimle yetkilendirilen, bağlı olunan merkez birlikleri veya merkez birliği kurulamamışsa bağlı olunan birlikler

Dış Denetçi Eğitimi

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetçiler hariç olmak üzere, bu Yönetmelik kapsamında dış denetim yapacak dış denetçilere, Bakanlık veya Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları veya üniversitelerce eğitim verilir.

Eğitim programını tamamlayanlara katılım belgesi verilir. Katılım belgesinin geçerlilik süresi 5 yıldır. Bu sürenin sonunda dış denetçilerin yenileme eğitimi alarak katılım belgelerini yenilemeleri şarttır.

Dış Denetim Raporu

Denetim raporunun içeriği ve sunumu

Denetim Raporunun İçeriği

Dış denetim raporu, ortakların denetim faaliyetleri ve sonuçları hakkındaki bilgilere tam ve doğru bir şekilde ulaşmasını sağlayacak ayrıntıda hazırlanır. Raporda aşağıdaki hususlar yer alır:

Denetim yapılan kooperatifin hesap dönemine ilişkin bilgiler
Dış denetimin planlanmasına, risk faktörlerinin belirlenmesine ve yapılan denetim faaliyetlerine ilişkin açıklamalar
Kooperatifin tabi olduğu mevzuat gereği hazırlaması gereken finansal tablolarına ilişkin tespit ve değerlendirmeler ile dış denetçi görüşü
Yönetim kurulu yıllık faaliyet raporunun mali mevzuata uygunluğuna ilişkin tespit ve değerlendirmeler

Denetim Görüşü

Dış denetçi denetim raporunda aşağıdaki görüşlerden birini bildirebilir:

Olumlu Görüş: Denetim konusunda belgelerle kayıtlar arasında önemli sayılabilecek herhangi bir uyumsuzluğun veya aykırılığın bulunmadığı durumlarda verilir.
Sınırlı Olumlu Görüş: Denetim konusunda belgelerle kayıtlar arasında önemli uyumsuzluklar veya aykırılıklar bulunduğu ya da yeterli ve uygun denetim kanıtı toplanamadığı, ancak bunların denetim konusunun genelini etkilemediği durumlarda verilir.
Olumsuz Görüş: Yeterli ve uygun denetim kanıtı elde edildikten sonra, belgelerle kayıtlar arasında tespit edilen uyumsuzlukların veya aykırılıkların, önemli olduğu ve denetim konusunun genelini etkilediği durumlarda verilir.
Görüş Bildirmekten Kaçınma: Denetim konusunun genelini etkileyen önemli hususlarda denetim görüşüne dayanak olacak yeterli ve uygun denetim kanıtının elde edilemediği durumlarda verilir.

Rapor Süresi: Dış denetim raporu, hesap döneminin sonundan itibaren en geç üç ay içerisinde hazırlanarak genel kurula sunulmak üzere yönetim kuruluna teslim edilir. Ancak her halde dış denetim raporları, denetimi yapılan kooperatifin genel kurul toplantısı yapmasını engellemeyecek şekilde sunulur.

Yasal Mevzuat

Kooperatif dış denetimi ile ilgili yasal düzenlemeler

İlgili Mevzuat

Kooperatif dış denetimi ile ilgili yasal düzenlemeler:

1163 sayılı Kooperatifler Kanunu - Kooperatiflerin genel hukuki çerçevesi
Kooperatif ve Üst Kuruluşlarının Denetimine Dair Yönetmelik - 1 Şubat 2022 tarihli ve 31737 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu - Ticari defterler ve bağımsız denetim hükümleri
213 sayılı Vergi Usul Kanunu - Vergi mevzuatı hükümleri
3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu - Meslek mensupları hükümleri
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Standartları - Denetim standartları

Genel Kurul Zorunluluğu

Bilindiği üzere 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu kapsamında her yıl kooperatifler haziran ayı sonuna kadar olağan genel kurullarını gerçekleştirmek zorundadırlar. Tasfiye halinde olan kooperatifler ise genel kurul toplantılarını yıl sonuna kadar yapabilirler.

Dış denetçi seçimi, genel kurul gündeminde yer alması gereken önemli bir konudur. Eğer gündemde dış denetçi seçimi yoksa, genel kurul toplantısından önce gündeme eklenmesi gerekmektedir.

Edirne Kooperatif Dış Denetimi Hizmetleri